Uzun bir aradan sonra tekrar merhabalar diyerek söze başlamak istiyorum. Üniversite yoğunluğu, projeler ve iş yoğunluğu derken burayı çok boşladığımı fark ettim. Fakat uzun bir aradan sonra güzel bir yazıyla dönmüş bulunmaktayım. Bir süredir “Sürücü Uyku Uyarı Sistemi” adlı bir proje geliştiriyorum. Bu çalışmamı geçenlerde Geleceğin Mühendisleri Uluslararası Öğrenci Sempozyumu’nda (Engineers of Future International Student Symposium-EFIS) bir sunum yaparak anlattım.
Bir çırpıda her şeyi anlatmış gibi oldum sanki 🙂 Proje detayına geçeceğim tabii ki fakat proje, trafik kazalarıyla ilgili olduğu için öncesinde trafik ve trafik kazalarıyla ilgili çok kısa bir bilgi vermek istiyorum.
Trafik ve Trafik Kazaları
Trafiği bir üçgen olarak düşünürsek; yol, araç ve insan terimlerini de bu üçgenin köşegenleri olarak düşünebiliriz. Bu üçünden birinde oluşan herhangi bir eksiklik, hata veya aksama trafik kazalarına neden olur.
Bildiğiniz üzere trafik kazalarının çok sık yaşandığı bir ülkede yaşıyoruz. Trafik kazalarının çeşitli sebepleri var fakat yapılan araştırmalara baktığımız zaman bunların arasında en çok dikkat çeken %80 civarında sürücü kaynaklı hatalar olduğudur. (Bu oran Emniyet Genel Müdürlüğü’nün yayınlamış olduğu Türkiye’nin 2017 yılında gerçekleşen trafik kazası verilerine göre 1 yıllık olarak hesaplanmıştır.)
Sürücü kazalarındaki maddeleri de açtığımızda en sık rastlanan sebepler; aşırı hız, alkol, dikkatsizlik, tehlikeli araç kullanma ve bunların bütününde kurallara uymama gibi nedenleri görebiliriz. Bunların yanında sürücünün yorgun ve uykusuz olması da üzerinde çok durulmayan fakat en az alkollü araç kullanmak kadar önemli nedenlerdir.
Trafikte Uyku ve Uyuklama
ABD Ulusal Karayolları Trafik Güvenliği Dairesi verilerine baktığımızda da bir yılda gerçekleşen kazaların %1.5‘inin uykusuzluk ve yorgunluktan kaynaklandığını görüyoruz. Bir yıl içerisinde yaşanan trafik kazalarından kaynaklı tüm ölümlerin de %4‘ü yine uykusuzluktan dolayıdır.
Sayısal olarak baktığımızda uykusuzluk nedeniyle yılda yaklaşık 100 bin kaza gerçekleşirken, 1500’e yakın da ölüm gerçekleşiyor. Bunlara yaralanmaları da eklediğimizde sayı 23 bini buluyor. Burada söz konusu insan hayatı olduğu için bu veriler büyük önem taşımaktadır.
Trafikte uyku sorununa çözüm olarak hem teorik hem de uygulamada çeşitli araştırma ve geliştirmeler yapılmaktadır. Bu projem de trafikte uykuyu engelleme üzerine yapılmış çalışmalardan biridir.
SÜRÜCÜ UYKU UYARI SİSTEMİ
Yaptığım tüm bu araştırmalar neticesinde trafikte uykuyu nasıl engelleyebileceğimi düşündüm ve ortaya bu proje çıktı. Bu çalışmada, görüntü işleme kullanılarak geliştirilen yazılım ile sürücünün gözünü sürekli okuyan ve uyukladığı takdirde de alarm vererek uyandıran bir sistem geliştirilmiştir. Sistem içerisine kodlanan yazılım ile kamera üzerinden şoförün yüzü, gözü ve göz bebeği tespit edilip anlık olarak takip ediliyor. Sürücünün gözünü belirli bir süre kapadığı takdirde de program bunu tespit ederek uyarır, şoför gözünü açtığı anda uyarı sonlanır.
Burada bahsi geçen uyarı çeşidi sesli alarm, sürücü koltuğu titreşimi gibi çeşitlendirebilir. Bu çalışmanın uygulama tarafındaki hedefi, herhangi türdeki bir araca kolayca takılıp entegre edilebilecek bir sistem geliştirmektir. Araca entegre edilen sistem ile sürücü sürekli olarak takip edilip sürücünün uyuma veya uyuklama ihtimalini en aza indirme hedeflenmektedir.
Son olarak tekrar üzerinden geçmek gerekirse, sürücü uyku uyarı sisteminin temel özellikleri; hassas çalışır, sürücü uyanana kadar uyarı verilmeye devam eder ve sürücü uyandığı anda uyarı sonlanır. Sürücünün alarmı veya uyarıyı durdurması için herhangi bir şeye basması gerekmez, sadece gözünü açması yeterlidir. Sistem için araştırma ve geliştirmelere devam ediyorum.
Geleceğin Mühendisleri Uluslararası Öğrenci Sempozyumu (EFIS)
Sempozyum, 7 – 9 Haziran 2018 tarihleri arasında Bülent Ecevit Üniversitesi’nde gerçekleşti. Benim sunumum 7 Haziran’daydı. Uluslararası bir sempozyumdaki ilk sunumum olduğu için tatlı bir heyecanla gittim ve benim açımdan güzel geçtiğini düşünüyorum. Sunum sonunda sorulan birkaç soru oldu, bunların içinde sizlerin de merak edeceğini düşündüğüm iki soruyu ve cevaplarını paylaşmak istiyorum.
Soru: Biliyorsunuz ki sensörlerde sürekli sinyalin gelip gitmesi durumu var. Bu projede kullanılan cihaz, sinyalin sürekli gelip gitmesinden kaynaklı olarak şoförün gözünü yormaz mı?
Cevap: Bu projede gözün algılanması için sensör değil kamera kullanılıyor. Yazılım, kamera yoluyla anlık olarak fotoğraf çekip her çektiği görüntüyü işleyerek gözün açık mı kapalı mı olduğuna bakıyor.
Soru: Sürücüyü uyarma çeşitlerini sayarken alarm ve koltuk titreşimi dediniz. Bunlar sürücünün kaza yapmasına sebep olmaz mı?
Cevap: Bahsi geçen alarm sürücüyü uyandıracak seviyede olup sürücü gözünü açtığı anda son buluyor. Koltuk titreşimi ise opsiyonel olarak düşündüğüm bir şey ve bu titreşim sürücünün ani bir panikle davranacağı tarzda bir titreşim değil. Telefonunuzun titreşimi gibi düşünün. O da aynı şekilde uyandırmaya yetecek seviyededir.
Projede gelişmeler oldukça paylaşmaya çalışacağım. Aklımda başka çalışmalar da mevcut, onları da geliştirdiğim taktirde yine paylaşmayı düşünüyorum. Bu projeyle ilgili sizin de sormak istediğiniz soru veya sorular varsa yorum olarak bırakabilirsiniz.
Görüşmek üzere…
Bir yanıt yazın