Osman KOÇ

Yazılıma yön veren adamları iki konu altında anlatacağımı söylemiştim. Yazının ikincisine başlamadan önce eğer ilkini okumadıysanız “Yazılım Yön Veren Adamlar – 1” yazısına tıklayarak konuya gidebilirsiniz.

Önceki yazıda C, C++, C# ve Java yazılım dillerinden bahsedip bunların geliştirici yani kurucularını tanımıştık. Bu yazıda da Javascript, Php, Ruby, Python ve Perl dillerine değineceğiz. Bu dilleri kim veya kimler geliştirdi? Nasıl ortaya çıktılar? Merak edenler için güzel bir yazı olacağını düşünüyorum. Başlayalım öyleyse…

Brendan Eich (JavaScript)

Brendan Eich, 4 Temmuz 1961 yılında Amerika’nın Pittsburgh kentinden dünyaya geldi. Eğitimini Santa Clara Üniversitesi’nde tamamlayarak, 1985 yılında da Illionis Üniversitesi’nden master derecesi aldı. İş hayatına Silicon Graphics‘de başlayan Eich, 7 yıl boyunca işletim sistemleri ve ağ yapıları üzerinde çalıştı. SGI‘ın ardından 3 yıl boyunca MicroUnity System Engineering‘de iş hayatına devam etti. Burada, mikro çekirdek ve DSP üzerine yoğunlaştı. Yine bu dönemde, MIPS R400 platformu için ilk GCC derleyicisini yazdı.

Yazılıma yön veren adamlar listesinde beşinci sırada tanıdığımız Brendan Eich, 1995 yılında Netscape Corporations‘da çalışmaya başladı. Scheme dilini tarayıcının içine gömmek amacıyla başladığı çalışma, Java dilinden türetilmiş bir betik dilinin Netscape Navigator web tarayıcısı için yazılmasıyla sonuçlandı. İlk sürümü Netscape 2.0 beta olarak yayına giren bu yeni betik dili, Mocha adını taşıyordu. 1995 yıl eylül ayında önce LiveScript adını aldı ve sonrasında aynı ay içerisinde bir kez daha isim değiştirerek JavaScript adını aldı. Eich, 2011 yılına kadar Netscape’e özel bir JavaScript uyarlaması olan SpiderMonkey‘in geliştirilmesini de üstlendi. İsminden dolayı her ne kadar Java’ya benzese de JavaScript dili farklıdır.

JavaScript dışında günümüzde hâlen çoğu kişinin kullandığı bir internet tarayıcısının da mimari olarak bilinmektedir. 1998 yılına gelindiğinde Brendan Eich, mozilla.org üzerinde faaliyet gösteren Mozilla Projesi‘nin kurucularından biri oldu. Bu dönemde Netscape projesine özgür yazılım camiasının katkılarının sağlanmasından sorumlu baş yazılımcı olarak görev aldı.

1999 yılında Netscape’i satın alan AOL firması, 2003’ün temmuz ayında Netscape’in geliştirici departmanını kapatmaya karar verdi. Bu ani karar, Mozilla Vakfı‘nın kuruluşunu hızlandırdı. 2005 yılına kadar Mozilla Vakfı‘nın teknoloji lideri ve yönetim kurulu üyesi olarak çalışan Brendan Eich, Mozilla Vakfı’nın kâr amaçlı operasyonları için kurulan Mozilla Corporation‘ın CTO’su olarak göreve başladı. 24 Mart 2014 tarihinde Mozilla Corporation’ın CEO’luğuna atanan Eich, 3 Nisan 2014 yılında özel sebeplerden dolayı bu görevinden istifa ederek ayrıldı. Mozilla‘da kötü bir ayrılık yaşasa da günümüzde JavaScript dilinin kurucusu olarak anılmaktadır.

Rasmus Lerdorf (Php)

Rasmus Lerdorf, 22 Kasım 1968’de dünyaya geldi. Danimarka kökenli Kanadalıdır. Her ne kadar kendisini “program yapmayı sevmeyen” biri olarak tanımlasa da yazılıma yön veren adamlar listesine PHP dilini geliştiren kişi olarak yer aldı.

Lerdorf, 1995 yılında kendisine web sitesi yapmak ister ve bunu HTML ile yaparken bazı eksiklikler hisseder. Bu eksiklikleri script yaparak gidermeye çalışır. Yaptığı bu script ile sayfası daha dinamik bir hal aldı. Daha sonra bu eklemelere “Personal Home Page” (PHP), Türkçe adıyla “Kişisel Ana Sayfa” adını verir. Yaptığı kişisel internet sitesinin dinamik yapıda olması ziyaretçilerin çok ilgisini çeker ve Personal Home Page dediği yapıyı biraz daha geliştirmeye başlar. PHP‘nin ilk versiyonu ve topluma açılması bu şekilde oldu.

PHP, internet için üretilmiş, sunucu taraflı, çok geniş kullanımlı, genel amaçlı, HTML içerisine gömülebilen betik ve programlama dili olarak tanımlanabilir. Günümüzdeki açılımı “Hypertext Preprocessor” olarak değiştirilmiştir. Türkçe karşılığı, “Hiper Metin Önişlemcisi” olarak geçmektedir.

Rasmus Lerforf, ayrıca Apache HTTP Server‘ın geliştirilmesine de katkı sağlamıştır. MySql ve birçok firmaya danışmanlık yapmıştır. Eylül 2002’den beri Yahoo‘da Altyapı Mimari Mühendisi olarak çalışmaktadır. Baştaki sözün tamamı şu şekildedir;

Programlamayı gerçekten sevmiyorum. Bu aracı daha az kodlama yapabilmek için oluşturdum ki kodları tekrar tekrar kullanabileyim.

Rasmus Lerdorf

Yukihiro Matsumoto (Ruby)

Yuhikiro Matz Matsumoto, 14 Nisan 1965 yılında Osaka’nın batısında Honshü’de doğdu. Kendisi Japon bilgisayar ve yazılım uzmanıdır. Yazılıma yön veren adamlar listesinde bir Japon olmasaydı olmazdı zaten 🙂

Yuhikiro Matsumoto, kendisinin sevdiği Perl, Smalltalk, Eiffel, Ada ve Lisp gibi yazılım dillerinin en iyi özelliklerini harmanlayarak Ruby adlı yeni bir yazılım dilini geliştirdi. Geliştirdiği bu yeni yazılım dili, fonksiyonel programlama ile imperativ programlamaya dayanıyor.

Ruby, 1995 yılında hala duyurulduğundan beri dünya çapında programcıların dikkatini çekmeye başladı. 2006 Ruby‘nin altın yılı oldu. Dünyanın en büyük şehirlerinde aktif kullanıcı grupları ve Ruby ile ilgili konferanslar gerçekleştirildi. Programlama dillerinin popülerliğini araştıran TIOBE istatistiklerine göre Ruby, dünya çapında en çok kullanılan 10 dil arasında yerini aldı. Ruby’nin bu hızlı büyümesinde Ruby on Rails framework’ünün hatırı sayılır etkisi bulunmaktadır.

Ruby, aynı zamanda tamamen özgür bir dil olarak tanımlanmaktadır. Size yalnızca sorumluluk anlamına gelen bir özgürlük değil aynı zamanda kullanma, kopyalama, düzenleme ve dağıtma özgürlüğünü de sunmaktadır.

Ruby tıpkı insan vücudu gibi, görünüşte basit ama içinde çok kompleks bir yapıya sahiptir.

Yuhikiro Matz Matsumoto

Guido van Rossum (Python)

Guido van Rossum, 31 Ocak 1956 yılında Hollanda’da doğdu. Bir yazı tipi tasarımcısı ve bilgisayar programcısıdır. Yüksek lisansını Amsterdam Üniversitesi’nde Matematik ve Bilgisayar Bilimleri alanında yapmıştır. Yüksek lisansı tamamladıktan sonra Hollanda Centrum Wiskunde & Informatica (CWI), Amerikan National Institute of Standards and Technology (NIST) ve Amerikan Corporation for National Research Initiatives gibi çeşitli araştırma merkezlerinde görev yapmıştır.

Guido van Rossum, günümüzde büyük ilgi gören Python yazılım dilinin yazarıdır. Geliştirilmesine 1990 yılında başlanan Python dili, C ve C++ gibi programlama dillerine göre kıyaslandığında; daha kolay öğrenilir, program geliştirme sürecini kısaltarak daha hızlı yazmayı sağlar, ayrı bir derleyiciye ihtiyaç duymaz, hem daha okunaklı hem daha temiz kodsal söz dizimine sahiptir. Python logosundaki “Python Powered” yazısının yazı tipini tasarlayan Guido van Rossum, yazı tipi tasarımcılığındaki yeteneğini de burada kullandı.

2000 yılında BeOpen.com’da PythonLabs yöneticisi olarak çalıştı, sonrasında yine aynı pozisyonda Zope Corporation’da çalıştı. 2003-2005 yılları arasında Elemental Security’de çalıştı ve 2005 yılına gelindiğinde Google tarafından işe alındı. Şu anda Google‘ın yapımlarından olan Dropbox‘da çalışmaktadır ve hâlen Python programlama dilinin geliştirilmesine katkı sağlayıp geliştirici grubun liderliğini sürdürmektedir.

Larry Wall (Perl)

Larry Wall, 27 Eylül 1954 yılında Amerika’da dünyaya geldi. Kendisi aslında bir dil bilimci olmasına rağmen yazılıma yön veren adamlar listemize Perl dilini geliştirmesi sayesinde girmektedir.

Larry Wall, 1987 yılında Perl dilini çıkardığı sırada Nasa‘da görev yapmaktaydı. Perl, yüksek seviyeli ve dinamik bir yazılım dilidir. Web sayfalarını dinamik hale getirmesiyle ünlenen Perl dili, metin işleme ve görüntü tarama işlemlerinde çok hızlı cevap verme yeteneğini barındırmaktadır.

Wall, özgür yazılımın savunucularından biridir ve bu nedenle tasarladığı yazılım dili tüm işletim sistemlerinde çalışabilir niteliktedir. Bıyıklarıyla ilgili çok espriler yapılarak sadece yazılım dili değil bıyıklarını da ünlü etmiş gibi gözüküyor 🙂 Fakat kendisi de bu duruma pek takan bir yapıda değil belli ki. Wall’ın bir sözüyle konuyu sonlandıralım;

Gerçek programcılar her dilde assembly kodu yazabilirler.

Larry Wall

Yazılıma yön veren adamlar serimizi bu şekilde tamamlamış olduk. Şunu da belirteyim; buradaki kişiler belli bir sıralamaya göre yazılmadı, tamamen rastgele sıralanmıştır. Bu yüzden en iyi durumu yok. Umarım faydalı, okunabilir bir yazı olmuştur. Kendinize iyi bakın, görüşmek üzere! 🙂