Otonom araçlar son zamanlarda gözde haline geldi. Elon Musk‘ın Tesla markasıyla birlikte elektrikli akıllı araçların uzaktan kontrolü de söz konusu oldu. Tesla’dan önce çalışmalar ve ortaya çıkan başka araçlar vardı tabii ki fakat bu araçları dünya gündemine sokan ve birçok alanda başarılı olmasıyla tanınan Tesla araçları oldu.
Akıllı teknolojik alet ve araçların insanlar tarafından sevilmesinin en büyük nedeni hayatımızı kolaylaştırmasıdır. Biraz geriye gidecek olursak, yani ‘akıllı’ olmayan ama hayatımızı kolaylaştıran makinelere; örneğin bulaşıkları ve çamaşırları elde değil makinede yıkıyoruz. Bunlar en çok kullanılanlar arasında olduğu için söyledim fakat benzer birçok örnek sayılabilir.
Günümüzde ise artık daha gelişmiş alet ve araçlar da var. Hatta bunların bazılarına “robot” diyoruz. Robot denilince hemen aklınıza insan şeklindeki, insanlığı yok edeceğinden korkulan robotlar gelmesin 🙂 Tabii ki onlar da var artık, fakat fabrikalardaki üretimde veya evimizde ufak işlerde kullanılan çeşitli robotlar da mevcut. Bunlar görüntü açısından insana benzemese de, verilen görevi kesintisiz ve doğru şekilde tekrar edebilme kabiliyetine sahip makinelerdir diyebiliriz.
Otonom Araçların Uzaktan Kontrolü
Gelelim asıl konumuza… Akıllı otonom arabaların özelliklerinden en önemlileri olarak ismindeki ‘otonom’dan gelen; kendi kendine gitmesi ve siz içerisinde değilken de uzaktan kontrol edebilme gibi kolaylıklar sağlamasıdır. Bu yazıda da zaten bu özelliklere değineceğiz.
Güzel içerikleri olan YouTube kanallarından biri olan Barış Özcan, bir Tesla araca sahip ve bu dediğim özelliği denediği videosu aşağıda mevcut. Videonun sadece başını izlemeniz yeterli
(0:06 – 0:44 arası).
Videonun başında gördüğünüz gibi Barış Özcan aracın içinde değilken uzaktan kontrol ile aracın garajdan kendi kendine çıkmasını sağlıyor. Burada ‘uzaktan kontrol’den kasıt oyuncak araba sürerken olan durum gibi değil, yanlış anlaşılmasın 🙂 Tek bir kontrol düğmesine basıyorsunuz ve gerisini araç kendisi hallediyor.
Bu tarz işlemler, yazılımla makineyi yönetmek ile gerçekleşiyor. ‘Akıllı’ olarak tabir edilmesinin sebebi aracın içerisindeki yazılımdır. Bu yazılım yoluyla gerektiğinde kendi kendine karar verebiliyor ve araç otonom olarak hareket edebilmektedir. Uzaktan yapılan işlem ise, aracın içerisindeki yazılıma bir komut göndermektir. Siz elinizdeki kontrol cihazından (bu telefon da olabilir aracın kendi kontrol anahtarı da olabilir), bir seçeneğe bastığınızda arada sağlanan kablosuz bir yol üzerinden bu komut araç içerisindeki yazılıma iletiliyor ve sonrasında da yapmak istediğiniz kontrol her ne ise, o gerçekleşiyor.
Peki, uzaktan kontrol ne kadar güvenli?
Yazılımların içerisinde her ne kadar “yapay zeka” konuluyor ve bazı durumlarda kendi kendine karar vermesi sağlanıyor olsa bile sonuç itibariyle insan yapımıdır. İçerisindeki kodları yazan da bir insan topluluğu.
Teknoloji sürekli değişip geliştiğinden dolayı yazılımların da zamanla eksiklikleri veya hataları ortaya çıkabiliyor. Tabii ki bu yazılımlar, profesyonel ekipler tarafından her türlü güvenlik açığı düşünülerek tasarlanmaktadır; ona kuşku yok. Fakat şu da bir gerçektir ki; hiçbir sistem mükemmel değildir. Yani her sistemde zamanla güvenlik açığı çıkma olasılığı mevcut.
Bu düşünceyle, otonom araçları düşündüğümüz zaman akla gelen sorulardan biri; “ya sisteme birileri sızarsa“? Böyle bir durumda aracın yazılımına sızan kişi, siz içinde olsanız da olmasanız da kontrolü ele alabilir ve aracı istediği gibi yönetebilir. Cümleler çok kesin gibi duruyor bu yüzden araya girip bunların sadece akıllardaki bir kuşku olduğunu belirteyim 🙂
Açık Bulana ‘Tesla Model 3’ Hediye
Tesla şirketinin sahibi Elon Musk, araçlarının sağlamlığına/güvenliğine kefil olduğunu net bir şekilde dile getirdi. Zaten uzay şirketi olan bir adamın arabalarını da aynı titizlikte yaptığını düşünürsek, güven verici olduğuna inanabiliriz.
Elon Musk, Tesla yazılımında en ufak bir güvenlik açığı bulan olursa Tesla Model 3‘ü hediye edeceğini açıkladı. Bu çok mantıklı bir hâreket, çünkü bir açık bulunursa kapatmış olacak. Yani hem sistemine olan güveninden iyi bir reklam yapmış oldu hem de varsa eğer sistemin açığını kapatmış olacak. Yalnız burada önemli bir detay var; ödül “kendi aracını hackleyebilene” verilecek. Başkasının aracına saldırmak suç kabul ediliyor 🙂 Normalde araç yazılımına müdahale garantiyi iptal eder fakat bu duruma özel olarak, açık bulan kişinin garantisi iptal edilmeyecek.
Uzun lafın kısası…
Gelecek akıllı sistemler üzerine kurulu şekilde geliyor, buna kuşku yok. Korksak da içimizde kuşku da olsa yaklaşan gerçekler ortada. Bu durumda yapmamız gereken; bu konularda bilgi sahibi olmak, eğer yapabilme ihtimaliniz varsa da bu sistemler üzerine çalışmaktır. Kendi sisteminizi veya kendi makinenizi kullanmak varken neden yabancı bir sistemi kullanacaksınız ki?
Zor değil, araştırıp çalışarak bir şeyler öğrenilebilir. Belki yapmak için imkânlar el vermeyebilir, bunu anlarım ama en azından bilgi sahibi olmak da önemlidir. Elimizden düşmeyen telefonların veya sürekli kullandığımız sosyal medyaların arka tarafını bilmek, araştırmak veya en azından kullanırken dikkat etmemiz gerekenlerin farkında olmalıyız. Günümüzde internette aradığımız her şeyi buluyorken, bu konularda bilgi sahibi olmak da zor değil. Her şeyi bilinçli tüketelim 🙂